IMDB'deki sistemden bahsedeyim...
IMDB'de
TOP 250 listesine birçok film giremez. Puanı TOP 250 filmlerinin puanları ile
aynı olsa, hatta onlardan daha fazla kişi tarafından oylansa bile
giremez.
Çünkü
orada bir Top User sistemi vardır.
Top User
bir filmi oyluyorsa, onun puan katsayısı filmi özel kılar. Onun puanının, genel
puana katkısı ise daha fazladır.
Çünkü
Top User, IMDB'nin sisteminde kendini ıspatlamıştır. Fake oy vermeyeceği,
duygularına göre davranmadığı, filme doğru puan verecek sinema bilgisine sahip
olduğu; diğer üyelerin oylarıyla ve IMDB adminleri tarafından kabul edilmiştir.
Zaten bu yüzden Top user yapılmıştır. Top User olarak puanlamayı ve IMDB Top
500 gibi listeleri etkileyen kullanıcı ve profilindeki rozetleri inceleyelim.
IMDB'ye
film eleştirileriyle 13 yılını vermiş bir kullanıcı ile 4-5 yıllık bir
kullanıcının oyu aynı olsaydı, IMDB'deki puanlar ne kadar güvenilir olabilirdi.
Bir süre sonra IMDB denen sitedeki yorumlar ve puanlamalar güvenilir değil
diyerek birçok insan bu siteyi kullanmayı bırakacaktı.
Ama IMDB
sistemi doğru kurdu, algoritmaları bunlara göre yazdı. Sonuç ortada. IMDB
popüler sinemaya hizmet etmesine rağmen hala en güvenilir kaynaklardan biri.
Devam
edeyim. Aslında böyle birçok örnek var...
Ebay'de
giyim ürünleri satan %98.7 pozitif feedback almış bir kullanıcının
hesabı.
Sadece
34 negatif oy almış. Bu 34 yorum benim için %98.7'lik pozitif yorumdan daha
önemli. Neden kötü yorumlar yapılmış? Asıl onları incelemek gerek.
Ebay bize
her şeyi tek tek inceleme fırsat tanıyor. Negative
kısmındaki sayılara tıklayıp, yapılan tüm negatif yorumları görebiliyoruz.
Bu
örnekleri verdikten sonra tekrar 4SQ'e dönelim...
Foursquare'in
2013 yılında yapması gereken aslında buydu.
Alışveriş sitelerindeki gibi tavsiyeleri bırakmadan önce "5 yıldız" veya "pozitif/negatif" sistemiyle yorumları kategorilere ayırabilirlerdi. Bu şekilde kullanıcı direkt olarak negatif yorumlara da ulaşabilecekti. Şimdi beğenilenler kullanıcıların gözüne sokulurken, daha faydalı olabilecek yorumlar yüzlerce yorumun arasında kayboluyor.
Bir spor
merkezinin 4SQ hesabında şu faydalı bilgiyi, yüzlerce çöp bilginin arasında
buldum.
Bu basit
bir sistem. Ebay, Hepsiburada gibi sitelerde de var. Kullanıcı olarak negatif
yorumların kritik tavsiyeler olduğunu düşünürüm. Bu yüzden sadece kötü
yorumlara bakmak istiyorum. Ama bakamıyorum.
Foursquare'in
sistemi 'sadece iyi yorumları' gözümüzün içine sokuyor.
Böyle bir sistem, mekan keşfetme uygulaması olduğunu iddia ediyor. Böyle bir şey mümkün değil...
SUPER USER SİSTEMİ
Foursquare
düşüşe geçene kadar bekledi. Basit bir algoritma yazıp, Super User sistemini
geliştirmeleri gerekiyordu.
Peki
nasıl olacaktı bu Super User sistemi.
Bakın ben
3-3,5 yıllık aktif bir 4SQ kullanıcısıyım. Bu sürede en az 70-80 farklı bara
gitmişimdir. toplam bar check-inlerim 200-250 civarıdır. Yılda 3-4 defa bara
giden kullanıcının yorumu benden daha kıymetli olabilir mi?
-Yılda 3
film izleyen insanla, yılda 300 film izleyen insan sinemaya aynı perspektifle
bakabilir mi?
-Yılda 3 kez hint restoranına giden insanla, 300 kez hint restoranına gitmiş kişi aynı yemeği, aynı şekilde yorumlayabilir mi?
3 yılda
100 farklı dönerci görmüş insanla, tüm hayatı boyunca 10 dönercide yemiş insan
aynı şartlarda olmamalı.
Çoğu
zaman yorumlarda şunu görüyorum:
"Hayatımda
yediğim en güzel döner"
Aşağı
yukarı 17-18 yaşlarında bir genç kız bu yorumu yapmış, 66 beğeni almış.
Bu kızın
hayatı boyunca döner yediği kaç farklı dönerci olabilir ki? 17 yaşında bir
kızın ne hayatı var da, 4SQ'de eksper edasıyla yorum yapabiliyor?
Çöpşiş
lokantasındaki resmi tekrar paylaşıyorum. 45-50 yaşlarındaki kullanıcı,
yanıltıcı yorumlara güvenip buraya gelmiş, yediği şeyi görünce hayrete
düşmüş.
Niye?
Hayatında gerçek çöpşişi yememiş insanlar yorum yapıyor. Gerçek Ege Çöpşişi o
restoranın sattığı gibi bir şey değil. Bu yorumlara güvenip, oraya gidince şoke
oluyorsunuz. Ömründe hiç çöpşiş yememiş insanlar en iyi çöpşiş bu demişler. Kullanıcı bu tavsiyelere güvenip, bu restorana gelmiş...
Mesela
yıllardır scotch içerim. Biralar üzerine uzun uzun konuşacak kadar bilgim
vardır. Bazen "Blog yazsam mı" diye düşünüyorum ama "bu kadar
bilgi ile ancak arkadaş ortamında konuşabilirsin, ne blogu" diye
vazgeçiyorum.
Fakat
işte o kadar bilgiyle yapılan yorumlar ve bu saçmalıkları beğenen insanlar,
Foursquare'in yöneticilerine "Biz şehrin keşif rehberiyiz"
dedirtebiliyor.
100 bara
gitmiş biri, Barların Super User'ı olmalıydı. 100 farklı türk restoranına
gitmiş biri Türk Restoranlarında Super User olmalıydı.
100 farklı
kebap/döner/çöpşiş vs. yiyen bir insanın damağı öyle ağaç kökü gibi kalmış
olabilir mi? Muhakkak bir noktadan sonra terbiye görmüştür ve belli bir
seviyeye ulaşmıştır. Bu insanın yorumunun kaç beğeni aldığı önemli değil. En
değerli tavsiye bu kullanıcıların olmalıydı.
Pozitif ve
Negatif yorumları ayırıp, Super User'ların yorumları yukarı çekilseydi. O zaman
4SQ Ceo'ları, şu an Foursquare'i ikiye bölüp, Swarm'la filan uğraşmazlardı.
Çünkü Avrupa'daki insanlar "bu uygulamadaki tavsiyeler insanları
yanıltıyor, gereksiz" diyerek silmezlerdi.
Foursquare
işe yarar mı? Eh biraz işe yarar. Mekan resimlerine ve yemek resimlerine
bakarak gidip, gitmeyeceğinize karar verebilirsiniz. Tavsiyelere bakıp,
kendinizi gaza getirmeyin. Tavsiyelerin %90'ı işe yaramaz.
Bazen
böyle söyleyince, "milyon dolarlık şirketler düşünememiş, bunu tek siz mi
düşündünüz :D" diyorlar.
Milyon
dolarlık Fransız araba firması, 'sürücü virajlarda tutsun' diye sürücü
koltuğunun tavanına, tavan tutamağı yapmıştı :)
Benden bu kadar...
0 yorum:
Yorum Gönder